Ulga Podatkowa (2022)

 

WARUNKI UPRAWNIAJĄCE DO SKORZYSTANIA Z ULG I ODLICZEŃ – związane z niepełnosprawnością (2022)

Ulga rehabilitacyjna – odliczana jest od dochodu

Ulga ta przysługuje Tobie, jeżeli jesteś osobą niepełnosprawną lub masz na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, w związku z wydatkami na cele rehabilitacyjne oraz wydatkami związanymi z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.

Z ulgi rehabilitacyjnej skorzystać można, jeśli:

  1. podatnik posiada status osoby niepełnosprawnej (art. 26 ust. 7d i 7g updof) lub jest podatnikiem posiadającym na utrzymaniu osoby niepełnosprawne (art. 26 ust. 7e updof) – współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe, jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1300), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Do dochodów, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w art. 27ea ust. 1. updof, świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 100a updof, dodatku energetycznego, o którym mowa w art. 5c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, dodatku osłonowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1), oraz przyznanych na podstawie odrębnych przepisów zasiłku pielęgnacyjnego oraz dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów.
  2. wydatek kwalifikuje się do wydatków na cele rehabilitacyjne, o których mowa w art. 26 ust. 7a updof,
  3. wydatek nie został sfinansowany (dofinansowany) ze środków Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON), Zakładowego Funduszu Aktywności (ZFA), Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) albo nie został zwrócony w jakiejkolwiek formie – o tym mowa art. 26 ust. 7b updof

W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b updof).

Ulgę rehabilitacyjną mogą odliczyć:

  • osoby niepełnosprawne
  • osoby mające na utrzymaniu osoby niepełnosprawne (współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe), gdy dochód osoby niepełnosprawnej nie przekroczył dwunastokrotności kwoty renty socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
  • ponoszące wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związanymi z ułatwieniem, wykonywania czynności życiowych.

⚠ UWAGA: w przypadku, kiedy oboje rodzice łożą na utrzymanie dziecka z niepełnosprawnością bez względu na to czy pozostają w związku małżeńskim czy też nie, każdy z nich może skorzystać ulgi rehabilitacyjnej w wysokości faktycznie poniesionego przez siebie wydatku. W przypadku wydatków z limitem kwotowym, każdemu z osobna przysługuje odrębny, własny limit.

Wydatki uprawniające do odliczeń

I. Wydatki nielimitowane – w ich przypadku od dochodu odliczysz całą kwotę.

Do wydatków, które można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej (ust. 1 pkt. 6), zalicza się kwoty poniesione na:

  • adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

⚠ Nie może to być malowanie mieszkania, zakup wersalki, wymiana okien itp., gdyż one nie mają żadnego związku z niepełnosprawnością. Jeśli więc np. zamiast wanny został zamontowany brodzik wraz z siedziskiem i odpowiednimi uchwytami czy zamontowane zostały szersze drzwi lub inne urządzenia, ułatwiające osobie na wózku funkcjonowanie, to takie wydatki można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Jeśli natomiast równocześnie wymieniona została glazura w całej łazience, oświetlenie itp. to tych wydatków już odliczyć nie można. Można jedynie odliczyć te wydatki, które są związane z adaptacją czy dostosowaniem mieszkania do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Wydatki należy udokumentować fakturami.

  • przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

⚠ Jeśli niepełnosprawni kupią typowy pojazd, a następnie sfinansują jego przebudowę, wszystkie poniesione koszty będą mogli odliczyć od uzyskanego dochodu. Nie jest to w żaden sposób limitowane… z jednym wyjątkiem. Nie można odliczyć więcej niż osiągnięty dochód w danym roku podatkowym.

  • zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie wyrobów medycznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 523, 1292, 1559 i 2054) oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, z wyjątkiem pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych.

⚠ Jeśli zatem zostało kupione np. inhalator, aparaty słuchowe na podstawie wydanego zlecenia to jego zakup można odliczyć. Konieczna jest faktura potwierdzająca dokonanie zakup lub naprawy. Odliczenie to nie jest limitowane. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku.

  • zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, niewymienionym w wykazie, o którym mowa
    w pkt. 2a (patrz pkt. wyżej), z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;

⚠ Jeśli zatem zostało kupione np. rower rehabilitacyjny czy specjalistyczne łóżko (a nie zwykłe), to jego zakup można odliczyć. Konieczna jest faktura potwierdzająca dokonanie zakupu. Odliczenie nie przysługuje na zakup (naprawę) sprzętu gospodarstwa domowego powszechnego użytku. Nie możemy zatem na tej podstawie odliczyć od dochodu kupna pralki automatycznej, odkurzacza itp. Odliczenie to nie jest limitowane. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku.

  • zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

⚠ Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku. Dokumentem potwierdzającym dokonanie wydatku jest rachunek lub faktura.

  • odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,

⚠ Osoba z niepełnosprawnością może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym – udokumentowaną stosowną fakturą, wystawioną w ośrodku wpisanym na listę miejsc organizujących turnusy rehabilitacyjne. Rejestr ośrodków mogących organizować turnusy rehabilitacyjne można znaleźć na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Z odliczenia można skorzystać także wówczas, gdy w całości koszty pobytu na turnusie poniosła osoba z niepełnosprawnością, gdy np. nie otrzymała dofinansowania. Odliczenie to dotyczy tylko osoby z niepełnosprawnością. Jeśli na turnus pojechała z opiekunem, nie można odliczyć kosztu jego pobytu na turnusie. Odliczeniu od dochodów podlegają wydatki faktycznie poniesione z tytułu pobytu na turnusie rehabilitacyjnym. Nie ma przy tym znaczenia, czy na taki turnus skierował nas lekarz, czy też sami wykupiliśmy wyjazd w prywatnej firmie. Koniecznie musi być w nich napisane, że chodzi o turnus rehabilitacyjny.

  • odpłatność za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno – opiekuńczym,

⚠ Wysokość wydatków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Może to być faktura, rachunek, dowód wpłaty na poczcie lub potwierdzenie przelewu bankowego, o ile wynika z nich, kto, kiedy, komu, ile oraz za co zapłacił. Jeśli z faktury nie będzie wynikało opłata za pobyt w jednym z zakładów wymienionych w ustawie, lecz za wczasy w ośrodku wczasowo-sanatoryjnym wówczas, nie będzie można takiego wydatku odliczyć.

  • odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne;

⚠ Faktury za prywatną rehabilitację jako wydatek na cele rehabilitacyjne również można odliczyć w uldze rehabilitacyjnej.

  • opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,

⚠ Ulga ta obejmuje zatem dwa przypadki. W pierwszym chodzi o osobę o dowolnym stopniu inwalidztwa, która wymaga pomocy pielęgniarki z powodu przewlekłej choroby. Urząd skarbowy może zatem żądać potwierdzenia przez zaświadczenie lekarskie takiej diagnozy, a także opinii lekarza o konieczności skorzystania z usług pielęgniarskich. W drugim przypadku wystarczy orzeczenie o I grupie inwalidztwa. Nie jest konieczne korzystanie z opieki profesjonalnej pielęgniarki. Mogą to być usługi opiekuńcze świadczone przez pracowników PCK lub innych instytucji, lub prywatnie wynajęta opiekunka. Odliczenie to nie jest limitowane. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku na podstawie rachunku itp.

  • opłacenie tłumacza języka migowego,

⚠ Odliczeniu od dochodów podlegają wydatki na opłacenie tłumacza języka migowego. Odliczenie to nie jest limitowane. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego, udokumentowanego wydatku.

  • kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych które nie ukończyły 25 roku życia,

⚠ Konieczne jest udokumentowanie wydatku fakturą, a na żądanie urzędu skarbowego przedstawienie dokumentów potwierdzających pokrewieństwo, np. akty urodzenia.

  • odpłatny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo – rehabilitacyjne:
    • osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
    • osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż karetką transportu sanitarnego,
  • odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
    • na turnusie rehabilitacyjnym,
    • w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, zakładach rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
    • na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia.
    • opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym lub w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, lub zakładzie rehabilitacji leczniczej.

⚠ Brak określenia rodzaju środka transportu oznacza, iż nie istnieją w tym zakresie żadne ograniczenia. Mogą to być zatem środki transportu autobusowego, kolejowego, promowego, przewozy taksówkowe lub nawet prywatnym samochodem osobowym. Z racji braku limitu, odliczeniu podlegają wydatki faktycznie poniesione. Warunkiem jest jednak posiadanie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.

 

II. Wydatki limitowane – w przypadku ich poniesienia odliczysz od dochodu część kwoty.

Do wydatków limitowanych należą:

  • pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady, wkłady anatomiczne,
    w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280zł,

⚠ Kwota odliczenia nie może przekraczać w roku podatkowym 2.280 zł. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku.

  • opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób
    z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa,

⚠ Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku. Nie jest wymagane posiadanie dokumentu stwierdzającego wysokość poniesionych wydatków, a więc możemy za miniony rok odpisać całą kwotę. Pułapką jest, że urząd skarbowy może (ale nie musi) wezwać nas do wskazania osób, które były naszym przewodnikiem, w szczególności: wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika. Dlaczego jest to potrzebne? Bo fiskus będzie chciał ich opodatkować za osiągnięty przychód. Przepisy jednak nie nakładają obowiązku zawierania jakichkolwiek pisemnych umów z takimi opiekunami. Może to być równie dobrze przypadkowa, obca osoba, której zapłaciliśmy za pomoc w dojechaniu do sklepu lub lekarza.

  • utrzymanie psa asystującego (przewodnika), o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej,

⚠ Ustawa o rehabilitacji zawodowej mówi, iż pies asystujący oznacza to odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa, w szczególności psa przewodnika osoby niewidomej lub niedowidzącej oraz psa asystenta osoby niepełnosprawnej ruchowo, który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym. Odliczeniu od dochodów podlegają wydatki na utrzymanie psa asystującego. Kwota odliczenia nie może przekraczać w roku podatkowym 2.280 zł. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku, ale nie są wymagane żadne rachunki na zakup karmy, szczepienia itp. Uwaga jednak na pułapkę. Kiedyś osoby niepełnosprawne odliczały całą kwotę tylko dlatego, że miały w domu jamniczka lub innego czworonoga, z którym wychodziły na spacer. Niestety teraz urząd skarbowy, zgodnie z obowiązującymi przepisami, żąda specjalnego certyfikatu potwierdzającego, że pies ma uprawnienia jako asystujący. Niestety takie certyfikaty uzyskać. Łatwiej jest kupić psa już z odpowiednimi dokumentami. Dlatego ta ulga praktycznie jest nie do wykorzystania przez większość niepełnosprawnych.

  • używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia,

⚠ Wydatków związanych z używaniem przez osoby z niepełnosprawnością samochodu nie tylko na cele rehabilitacyjne, ale także związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. (więcej tutaj)

⚠ Maksymalna kwota odliczenia każdego z wydatków limitowanych wynosi 2 280 zł.

III. Wydatki poniesione na leki

  • leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo)

⚠ WAŻNE!!! pkt. 12 ustawy o p.d.o.f otrzymał nowe brzmienie na podstawie ustawy z dnia 29 października 2021 r. ” leki, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 1977) – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować stale lub czasowo te leki;”

 

 

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.)